Waterschap Amstel, Gooi en Vecht : herstel de democratische tekortkomingen
Waterschap Amstel, Gooi en Vecht : herstel de democratische tekortkomingen
Grote problemen binnen Waternet dwingen het bestuur van het waterschap Amstel, Gooi en Vecht tot ingrepen. De uitvoering van alle taken van het waterschap zijn nu bij de Stichting Waternet ondergebracht. Het bestuur heeft te weinig grip op de uitvoering en kan haar controlerende taken onvoldoende uitoefenen. Een grote groep leden van het Algemeen Bestuur wil dat het waterschap als overheidslaag met een eigen ambtelijke organisatie zelf stuurt en controleert net als alle andere waterschappen in Nederland. De democratische tekortkomingen van de huidige (privaatrechtelijke) stichting worden hiermee ongedaan gemaakt.
Het Dagelijks Bestuur, de gemeente Amsterdam en de directie van Waternet kiezen voor continuering van een stichting. Op 12 januari vindt de besluitvorming in de AB-vergadering plaats.
Inwoners kennen vooral de naam Waternet. Waternet verzorgt waterbeheer en waterzuivering voor het waterschap en riolering en drinkwater voor de gemeente Amsterdam. Waternet is een grote en complexe organisatie die zelfstandig optreedt en weinig politiek gevoelig is. Het waterschap is onbekend bij de inwoners.
De laatste jaren kent Waternet veel problemen met de financiën, cybersecurity, IT, waterschapsbelasting en de drinkwaterrekening. Er is achterstallig onderhoud en dijkverbeteringen liggen niet op schema. Het waterschap is door zijn financiële reserves heen, en de begroting kent oplopende tekorten. De problemen met de belastinginning zullen pas in 2026 zijn weggewerkt. Tekorten worden met leningen aangevuld. De toch al hoge schuldpositie verslechtert verder. Slechts 58% van de voorgenomen investeringen wordt op dit moment daadwerkelijk uitgevoerd. Ook voor het behalen van Europese waterkwaliteitsnormen (Kader Richtlijn Water) voor eind 2027 moeten de investeringen de komende jaren fors toenemen. De gedachte voordelen van een grote organisatie zijn niet uitgekomen. Integendeel.
Een waterschap is bedoeld als een overheidslaag die wettelijke taken uitvoert en waar democratische controle op moet kunnen plaatsvinden. Elke 4 jaar zijn er verkiezingen voor het Algemeen Bestuur, het hoogste orgaan binnen een waterschap, vergelijkbaar met een gemeenteraad. De eerstvolgende verkiezingen zijn op 15 maart.
Het bestuursvoorstel is gericht op aanpassingen van de huidige stichting Waternet. Een ‘vernieuwde stichting’ waarbij het stichtingsbestuur uit directeuren van Waternet bestaat. Als controle-orgaan wordt een Raad van Toezicht ingesteld. Noch het stichtingsbestuur, noch de Raad van Toezicht wordt democratisch gekozen. Het Algemeen bestuur blijft op afstand en kan niet daadwerkelijk besturen.
De waterschappen worden belangrijker door de gevolgen van klimaatverandering en de slechte kwaliteit van het water, de landbouwproblemen en de toenemende verstedelijking. Democratische keuzes en publieke verantwoording aan de inwoners zijn dus belangrijk. Daar hoort ook samenwerken bij in het hele gebied van het waterschap - dat veel groter is dan Amsterdam - met alle (12) andere gemeenten, met alle drie de drinkwaterbedrijven én alle inwoners.
De wettelijke basis van de waterschappen vraagt om herstel van de democratie van ons waterschap!
