Door Michel Klein op 8 november 2021 om 12:00

Lees voor

Keuzes maken en bouwen aan verandering

Op 8 november vond de begrotingsbehandeling van de provincie plaats. De ChristenUnie hield een pleidooi waarbij de Gedeputeerde Staten werd opgeroepen om keuzes te maken in beleid en vertrouwen van burgers te herstellen. Lees hier integraal het pleidooi terug.

Voorzitter, als je zo door je oogharen kijkt naar de staat van de wereld, ons land en daarbinnen onze provincie, zou je er hopeloos van worden.

• “Hoeveelheid broeikasgassen in 2020 op recordniveau ondanks coronapandemie”, kopte de NOS twee weken geleden.
• “Uitstoot broeikasgassen weer bijna op pre-corona niveau”, aldus het CBS een maand eerder.

Aan het begin van die - afschuwelijke - coronapandemie leek het alsof we geleerd hadden om minder te reizen en minder CO2 uit te stoten. Dat bleek dat een illusie. De uitstoot stijgt, iedere ton CO2 in de atmosfeer brengt het doel om de opwarming van de aarde tot niet veel meer dan 1,5 graden te beperken, verder uit zicht. Ondanks onze motivatie - die bij velen van ons aanwezig is - onze goede bedoelingen en inzet, slagen we er blijkbaar niet in het tij te keren.

Zaterdag liepen tienduizenden mensen, veelal jongeren, mee in de Klimaatmars. Er waren veel creatieve leuzen - Geef de aarde door, in hemelsnaam - maar één ding viel mij op: vrijwel zonder uitzondering keken de deelnemers voor de oplossing naar de politiek. “Wanneer maakt de politiek eindelijk de goede keuzes, wanneer tonen de politici eindelijk lef”. En nu weet ik wel dat ze dan niet direct dachten aan ons hier in het provinciehuis in Haarlem. Maar toch. De druk op onze schouders is groot.

En dan staan we ook nog voor een opgave om de achteruitgang van de natuur te keren. Want de living planet index staat er niet goed voor. We hebben een opdracht om onze aarde bewaren en tot bloei brengen, maar in plaats daarvan putten we die uit en laten die verpieteren. En hoewel vrijwel iedereen dit doel onderschrijft, is er veel onenigheid over hoe we dit kunnen bereiken en wat daarvoor nodig is.

De overheid doet te weinig, de overheid wil te veel… Zie daar de spagaat waar we als samenleving in zitten. En door een goedbedoeld, maar rommelig en soms onnavolgbaar coronabeleid, waarbij de overheid ongekend diep ingrijpt in ons dagelijks leven, neemt de polarisatie in de samenleving verder toe en wordt het vertrouwen in de overheid verder geschaad. Sommigen hebben pijnlijk ervaren dat de overheid grote steken kan laten vallen.

In deze context mogen wij politiek bedrijven. Keuzes maken voor de provincie in 2022. Ga er maar aan staan… We hebben als politiek en samenleving een aantal opdrachten.

• We moeten keuzes maken. Durven te zeggen, met de titel van het stikstofrapport, dat niet alles kan. Geen goedkope reisjes per vliegtuig en de CO2-uitstoot willen terug brengen. Niet met z’n allen ver van je werk wonen en verwachten dat je er zonder file naar toe kunt rijden. Geen vervuilende industrie naast woongemeenschappen in de duinen. Geen economie gebaseerd op overdadig consumentisme en tegelijk de uitputting van de aarde willen stoppen.
• We moeten het vertrouwen van de burger terugkrijgen. Eerlijk gezegd weet ik niet hoe dit zo maar kan. Maar we kunnen in ieder geval zorgen dat we het vertrouwen niet verder beschamen. Door eerlijk en transparant besluiten te nemen. Door de afweging van voors en open te communiceren. Door duidelijk te zijn over wat we wel en niet kunnen bereiken. Door juist altijd oog te houden voor mensen voor wie keuzes ongelukkig uitpakken.
• We zouden een beetje milder mogen zijn. Mild zijn voor elkaar, voor mensen die andere keuzes maken. We hebben geen van allen de waarheid in pacht. Is de kunst van het samenleven juist niet dat je mensen die andere keuzes maken hoort, probeert te begrijpen en respecteert? En dat geldt ook voor keuzes die ook de overheid maakt. “Dan doen we het maar”, is misschien best wel een handige houding.

Dan concreet over de inzet van provincie volgend jaar. De ChristenUnie fractie kan zich grotendeels vinden in de ingeslagen richting. Rondom mobiliteit ligt er een duidelijke focus op het stimuleren van fiets en OV, de modal shift. Voor het stimuleren van meer en betaalbare woningen hebben we een eerste versie van het Masterplan Wonen besproken, waarin nieuwe rollen van de provincie worden verkend. Wij zien uit naar de verder uitwerking.

Niet alleen expats, maar ook starters, studenten, daklozen en mensen met een lager inkomen hebben veel moeite om passende woonruimte te vinden. De Woonagenda bevat een gebalanceerde beschrijving van onze inzet. Het benoemen van slechts één specifieke groep geeft een verkeerd signaal.

Wij maken ons ook zorgen over de uitverkoop van recreatieparken in onze provincie, en al het onrecht wat daar mee gepaard gaat. Onze fractie zal binnenkort samen met de SP voorstellen doen om hier als provincie een actievere rol in te spelen.

Op het beleidsterrein natuur komt de versnelling van de realisatie van het Nationaal Natuurnetwerk op stoom. Gebiedsprocessen zijn gestart en we worden goed geïnformeerd over de voortgang. We merken wel grote onrust in de verschillende gebieden over wat dit betekent voor individuele inwoners.

We vragen de gedeputeerde alles in het werk te stellen om mensen zo helder mogelijk te informeren en inspraak te geven in het proces. Maak gebruik van de expertise die er in het veld is en wees flexibel hoe we de natuur kunnen realiseren. Volgende week bij de bespreking van het Natuurbeheerplan komen we daar nader op terug.

Dan het jaarresultaat van 2020. Het college is een interessant  experiment aangegaan en heeft ons om suggesties gevraagd hoe het jaarresultaat te besteden. Het idee was mooi, maar het uiteindelijk te besteden resultaat was beperkt. De ChristenUnie ziet dit als een goede oefening voor volgend jaar…

Wij hebben twee voorstellen:

Samen met het CDA en SP: Innovatieve toiletten in natuur- en recreatiegebieden.

Wij hebben eerder een motie ingediend om beheerders van natuurgebieden te helpen bij het realiseren van meer openbare toiletten. Dat bleek te duur, maar we hebben nu een andere motie die aansluit bij de rol van de provincie die staat in de Recreatievisie. Er zijn mooie, betaalbare aansluitingsloze toiletten op de markt. Onze motie verzoekt:

Verzoeken het college:

met beheerders van recreatie- en natuurgebieden in gesprek te gaan over een pilot rondom de installatie en het beheer van duurzame, aansluitingsloze toiletten; vanuit het jaarresultaat 2020 hiervoor € 25.000,= euro ter beschikking stellen;

Samen met GroenLink, D66, CDA, SP, PvdA: de pontjes bij Ilpendam en Spaarndam.

Wij hebben ons met elkaar eerder hard gemaakt voor de pont bij Ilpendam. Deze vervult een belangrijke functie voor fietsers en landbouwverkeer. Het opheffen van de pont zou grote gevolgen voor inwoners. Ook de “varende fietsverbinding” bij Spaarndam maakt een wezenlijk onderdeel uit van de toekomstige fietsinfrastructuur. Wij dienen daarom een motie in met als dictum:

Verzoeken het College om:

Een bedrag van 400.000 euro (vijf keer 80.000 per jaar) in de begroting voor 2022 (uit de bestedingsruimte (Algemene Reserve en begrotingssaldo 2022) die beschikbaar wordt gesteld voor nieuw beleid) in te zetten om de pont over het Noord-Hollandskanaal tussen Ilpendam en Landsmeer de komende vijf jaar in de vaart te houden, en zich in te zetten voor een permanente oplossing; en een eenmalige bijdrage te doen aan de realisatie van de pont bij Spaarndam van 55.000 euro door de gemeente Haarlem samen met het recreatieschap Spaarnwoude.

Ik begon mijn betoog dat we hopeloos zouden worden als we kijken naar de staat van de wereld en ons land. Afgelopen zomer was Floris Alkemade één van de gasten in het televisieprogramma Zomergasten. Één van zijn bijdragen ging over de grote transities waar we voor staan, en de moeite die we hebben om die te realiseren. ‘Onze politieke taal is niet bij machte om een verlangen te scheppen naar verandering’, zei hij. Dat vind ik zeer treffend. En daar ligt voor ons een belangrijke opdracht: het verlangen tot verandering scheppen. Bij de ChristenUnie zoeken we daarom naar de taal van de hoop. Wij leven we vanuit de hoop op een goede, komende wereld. Daar mogen we nu al aan bijdragen.Laten we allen de taal van de hoop proberen te spreken, zoekend naar het goede voor al onze inwoners. Daarbij wens ik u Gods zegen.